11 stycznia 2017 r. zakończyło się 33. posiedzenie Senatu, pierwsze w Nowym Roku.
Na początku obrad Izba minutą ciszy uczciła pamięć zmarłych niedawno - Marii Łopatkowej, senatora III kadencji, i Longina Komołowskiego, prezesa Wspólnoty Polskiej, człowieka "Solidarności", byłego wicepremiera.
Senat przyjął bez poprawek przygotowaną przez rząd ustawę budżetową na rok 2017. Głównym celem polityki budżetowej jest utrzymanie stabilności finansów publicznych przy jednoczesnym wspieraniu wzrostu gospodarczego. Szacowane dochody mają wynieść 325,4 mld zł, a wydatki nie przekroczyć 384,8 mld zł. Deficyt budżetowy nie powinien być wyższy niż 59,3 mld zł. Dochody budżetu środków europejskich wyniosą 60,2 mld zł, a wydatki - 69,8 mld zł. Ujemny wynik będzie na poziomie 9,6 mld zł. Oto podstawowe dane makroekonomiczne: wzrost gospodarczy - 3,6 proc., średnioroczna inflacja - 1,3 proc., nominalny wzrost wynagrodzeń 5 proc., wzrost zatrudnienia w gospodarce narodowej - 0,7 proc. a wzrost prywatnej konsumpcji (tj. w gospodarstwach domowych i sektorze instytucji niekomercyjnych) - 5,5 proc. Deficyt sektora finansów publicznych jest planowany na poziomie 2,9 proc. produktu krajowego brutto. Termin rozpatrzenia ustawy przez Senat upływa 12 stycznia.
Izba nie wprowadziła poprawek do ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny wykonawczy. Był to rządowy projekt. Nowelizacja poszerza możliwości wykonywania przez więźniów nieodpłatnej pracy na cele społeczne. Wykaz podmiotów, na rzecz których więźniowie mogą wykonywać prace społeczne, został uzupełniony o podmioty, dla których organ gminy, powiatu lub województwa jest organem założycielskim, państwowe lub samorządowe jednostki organizacyjne oraz spółki prawa handlowego z wyłącznym udziałem Skarbu Państwa, gminy, powiatu lub województwa. Ustawa stanowi, że potrącenie z przysługującego skazanemu wynagrodzenia na cele Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej będzie obniżone z 10 do 7 proc., a potrącenie na cele Funduszu Aktywizacji Zawodowej Skazanych oraz Rozwoju Przywięziennych Zakładów Pracy wzrośnie z 25 do 45 proc. Ustawa wchodzi w życie po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia.
Senatorowie przyjęli bez poprawek ustawę o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, której projekt opracował rząd. Nowelizacja ma na celu wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 22 września 2015 r. Z pięciu do dziesięciu lat wydłuży się okres na wznowienie sprawy cywilnej po uprawomocnieniu się wyroku. Trybunał orzekł bowiem niekonstytucyjność przepisu odnoszącego się do wznawiania prawomocnie zakończonych postępowań w okresie do pięciu lat, na kanwie skargi konstytucyjnej osoby, która nie mogła wznowić sprawy mimo korzystnego dla niej wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu. Zdaniem TK, dotychczasowa cezura czasowa w praktyce może zamykać skarżącemu dostęp do sądu po wyroku ETPC, zwłaszcza że postępowania przed tym ostatnim są zazwyczaj długotrwałe i niejednokrotnie kończą się już po upływie pięciu lat od dnia uprawomocnienia się orzeczenia wydanego na gruncie prawa krajowego. Ustawa stanowi, że w sprawach wszczętych przed dniem wejścia w życie ustawy, jeśli nie upłynął jeszcze pięcioletni termin na ich wznowienie, będzie stosowany już nowy dziesięcioletni termin. Nowela wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Bez poprawek Senat przyjął ustawę o zmianie ustawy o instytutach badawczych oraz ustawy – Prawo geologiczne i górnicze. Był to poselski projekt. Nowelizacja wzmacnia nadzór ministerialny nad instytutami badawczymi. Minister nadzorujący dany instytut będzie powoływać i odwoływać dyrektora placówki oraz jego zastępcę na czas nieoznaczony - bez udziału rady naukowej i rozpisania konkursu. Zniesiony zostaje wymóg znajomości jednego z języków obcych (angielskiego, francuskiego lub niemieckiego) przez powołanego przez ministra dyrektora instytutu. Przewodniczący rady naukowej instytutu nie będzie musiał mieć tytułu doktora habilitowanego, wystarczy tytuł doktora. Przewodniczącego rady będzie można wybrać tylko spośród osób powołanych do grona przez ministra nadzorującego. Ustawa skraca termin uchylenia przez ministra uchwały rady naukowej w przypadku stwierdzenia jej niezgodności z przepisami prawa lub statutem instytutu - z 90 do 30 dni. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Izba nie wprowadziła poprawek do ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz niektórych innych ustaw, wywodzącej się z projektu rządowego. Nowelizacja umożliwia samorządom przekazywanie środków finansowych na realizację inwestycji przy drogach krajowych. Rozwiązanie to wychodzi naprzeciw postulatom samorządów, które w trosce o bezpieczeństwo swoich mieszkańców i ich potrzeby komunikacyjne, chcą finansować przy drogach krajowych np. budowę chodników czy ścieżek rowerowych. Ustawa eliminuje dotychczas istniejące wątpliwości prawne w kwestii dopuszczalności takiej współpracy między jednostkami samorządu terytorialnego oraz innymi podmiotami, w szczególności Skarbem Państwa. Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.
Bez poprawek przyjęta została ustawa o ratyfikacji Europejskiego porozumienia w sprawie głównych śródlądowych dróg wodnych o znaczeniu międzynarodowym (AGN), sporządzonego w Genewie dnia 19 stycznia 1996 r., której projekt opracował rząd. Przyjęcie ustawy przez parlament oznacza upoważnienie dla prezydenta do ratyfikacji porozumienia. Dokument ten zobowiązuje Polskę do dostosowania warunków nawigacyjnych na naszych głównych drogach wodnych do co najmniej IV klasy żeglowności. Klasy niższe nie uprawniają do korzystania ze środków TEN-T (transeuropejskiej sieci transportowej) Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Izba odrzuciła projekt ustawy o zmianie ustawy o rencie socjalnej, przygotowany przez Komisję Praw Człowieka, Praworządności i Petycji na podstawie petycji wniesionej przez osobę prywatną. Projektowana nowelizacja miała na celu wprowadzenie możliwości dla osób pobierających rentę socjalną uzyskiwania miesięcznych przychodów do wysokości 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia przy zachowaniu prawa do pomniejszonej renty. Obecnie po przekroczeniu 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia prawo do renty ulega zawieszeniu.
Senat odrzucił projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, opracowany przez Komisję Praw Człowieka, Praworządności i Petycji na podstawie petycji wniesionej przez osobę prywatną. Celem projektowanej nowelizacji było przywrócenie osobom, które odeszły na wcześniejszą emeryturę, możliwości otrzymania emerytury powszechnej w wysokości, która wynikała z ustawy obowiązującej w chwili odejścia na wcześniejszą emeryturę, a nie pomniejszonej o kwoty wcześniej pobranych emerytur. Przede wszystkim dotyczy to kobiet urodzonych w 1953 r.
Senatorowie przyjęli projekt nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, przygotowany przez Komisję Praw Człowieka, Praworządności i Petycji w związku z pismem Rzecznika Praw Obywatelskich. Do tego urzędu wpływają skargi rodziców niemających prawa do zasiłku pogrzebowego w przypadku urodzenia martwego dziecka, dla którego nie było możliwości określenia płci, gdyż w celu otrzymania tego zasiłku niezbędny jest odpis aktu urodzenia dziecka. Celem projektu jest przyznanie zasiłku pogrzebowego osobom, które poniosły koszty pogrzebu martwo urodzonego dziecka, dla którego sporządzono jedynie kartę zgonu.
Senat przyjął projekt nowelizacji ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, opracowany przez Komisję Praw Człowieka, Praworządności i Petycji na podstawie petycji nadesłanej przez osobę prywatną. Celem projektu jest stworzenie podstaw prawnych dla umożliwienia osobom małoletnim udziału w posiedzeniach jawnych, zarówno podczas postępowania cywilnego, jak i sądowoadministracyjnego. Nie określa on dolnej granicy wiekowej dla małoletnich, co zapewnia swobodę decyzji przewodniczącemu składu sędziowskiego, który będzie indywidualnie podejmował decyzję, biorąc pod uwagę ewentualne zakłócenie przebiegu posiedzenia, czy ewentualną demoralizację małoletniego przez treści prezentowane w jego trakcie.
